*आज बाल कलाकार व अभिनेत्री सलमा बेग ऊर्फ बेबी नाझ यांचा जन्मदिन.* जन्म. २० ऑगस्ट १९४४ मुंबई येथे. बेबी नाच यांचे खरे नाव सलमा बेग. त्यांचे वडील लेखक होते. वडिलांचे मित्र प्रोडूसर लेखराज यांनी त्यांना चित्रपटात काम करण्याची संधी दिली. बेबी नाझ यांनी बॉलिवूडमध्ये बाल कलाकार म्हणून वयाच्या आठव्या वर्षी रेशम चित्रपटात सूरय्या यांचा बालपणाचा रोल करून पदार्पण केले. बेबी नाझ यांना बूटपॉलिश, देवदास,एक शोला या चित्रपटांसाठी ओळखली जाते. बेबि नाझ यांनी सुबीराज यांच्या बरोबर लग्न केले होते. सुबीराज हे पृथ्वीराज कपूर यांचे भाचा होत. सुबीराज यांनी बॉलीवूड मध्ये अनेक वेळा पोलिस ऑफिसरचा रोल केला होते. बेबी नाझ यांचे १९ ऑक्टोबर १९९५ रोजी निधन झाले.

*आज तबलावादक #मुकुंदराज_देव यांचा वाढदिवस.* जन्म.२० ऑगस्ट युवकांमध्ये शास्त्रीय संगीताची गोडी वाढविण्यासाठी सतत प्रयत्नशील असणारे, तबलावादक मुकुंदराज देव म्हणजे भारतीय संगीताची झेप सात समुद्रपार नेणार्याल अनेक रत्नांपैकी एक रत्न. आई,ज्येष्ठ कथ्थक नृत्यांगना डॉ. मंजिरी देव यांकडून प्रेरणा घेऊन कलेचा वारसा अविरतपणे पुढे नेण्याचे काम मुकुंदराज देव गेले कित्येक वर्षे करीत आहेत. गंधर्व महाविद्यालयातून “तबला विशारद” ही पदवी प्राप्त करुन, दूरदर्शन व आकाशवाणीवर “अ” श्रेणीचे कलाकार आहेत. मराठी संगीत प्रेमींसाठी “सुसंवाद तबल्याशी” या पुस्तकाचे लेखन त्यांनी केले. देव यांच्याच कल्पनेतून व कला दिग्दर्शनाखाली अनुभूती, ड्रम्स अॅण्ड बेल, मिलाप, नादवैभव, रंग इत्यादी सुमधूर कार्यक्रम नावारुपाला आले. नटराज गोपीकृष्णन्, पं. बिर्जू महाराज, डॉ. प्रभा अत्रे, बेगम परविन सुलताना, उस्ताद दिलशाद खॉं, पं. जसराज, पं. शिवकुमार शर्मा, पं. रोणू मुजुमदार, यांसारख्या अनेक मातब्बर संगीत विदुषींना त्यांनी तबल्याची साथ संगत केली आहे. तसेच सौ. आरती अंकलीकर-टिकेकर, रुपक कुलकर्णी, प्रभा अत्रे, बेगम परविन सुलताना, पं. सतीश व्यास यांच्या समवेत त्यांनी रागदारी संगीतातील अनेक ध्वनीमुद्रणे व अल्बम केले आहेत. ऑस्ट्रेलिया येथील इंटरनॅशनल म्युझिक फेस्टिवल अशा अनेक कार्यक्रमांमधून आपल्या कला गुणांनी रंगत भरुन परसेशी रसिक जनांना भारतीय रागदारी संगीताने तृप्त केले आहे. कला क्षेत्रातील त्यांच्या या भरगच्च कामगिरीमुळे त्यांना सुरसिंगार संसद, मुंबई तर्फे “तालमणी” व सावरकर सेवा संस्था, ठाणे यांतर्फे “पंडित” हे मानाचे किताब देऊन गौरविण्यात आले आहे. मुकुंदराज देव यांनी कथ्थक नृत्यविशारद लीना शेंडे यांच्याशी विवाह झाला आहे.

बबाई लक्ष्मण यांचा जन्म 1924 मध्ये मुंबई येथे झाला. भारतीय नौसेनेने पुकारलेल्या बंडखोरीच्या समर्थनार्थ झालेल्या एका निदर्शनात ते सामील झाले. दि.22 फेब्रुवारी, 1946 रोजी पोलिसांनी केलेल्या गोळीबारात त्या गंभीर जखमी झाल्या आणि तेथेच त्यांचा मृत्यू झाला. स्वांतत्र्यसमरातील महाराष्ट्राचे योगदान

  यांचा जन्म कोल्हापूर मध्ये झाला छोडो भारत आंदोलनात सक्रिय सहभाग घेतला तसेच ब्रिटिशांविरोधी विविध कारवयांमध्ये सहभाग घेतला 1945 च्या काळात ब्रिटिशांना भारतातून हद्दपार करण्याच्या मागणीसाठी झालेल्या निदर्शनात ते सामील झाले तेव्हा पोलिसांनी केलेल्या गोळीबारात ते गंभीर तखमी झाले आणि त्याच दिवशी तिथेच त्यांचा मृत्यु झाला.

संदर्भ - स्वांतत्र्यसमरातील महाराष्ट्राचे योगदान 

 पटास्कर हे 1865 साली सांगली येथे जन्माला आले. त्यांनी 1930 मध्ये सविनय कायदेभंग चळवळीत भाग घेतला आणि 1942 मध्ये छोडो भारत आंदोलनातही भाग घेतला 1939 ते 1942 दरम्यान त्यांनी युध्दाविरोधी प्रचारात भाग घेतला. ब्रिटिशविरोधात कारवयांमध्ये सहभागी झाल्यामुळे त्यांना ऑगस्ट 1942 मध्ये अबक करण्यात आली. तुंरुगातील पोलिसांच्या अत्याचारामुळे त्यांची तब्येत खालावली आणि फेब्रुवारी 1943 साली तुंरुगातच त्यांचे निधन झाले.

संदर्भ - स्वांतत्र्यसमरातील महाराष्ट्राचे योगदान 

यांचा जन्म 1991 साली रत्नागिरी येथे झाला. शाळेत असताना त्यांच्यावर लोकमान्य टिळक, स्वातंत्र्यवीर सावरकर, एस.ए.परांजपे यांचा प्रभाव होता. गणू वैद्य यांनी त्यांना मित्र मेळा हया गुप्त संस्थेत सहभागी करुन घेतले. बंगालच्या फाळणीनंतर महाराष्ट्रात अनेक गुप्त संस्था उभ्या राहील्या. 1909 मध्ये जेव्हा गणेश सावरकर सरकार विरोधी साहित्य लिहील्याबद्दल काळया पाण्याची शिक्षा झाली. तेव्हा क्रांतिकारांनी यांचा बदला घेण्ण्याचा निर्णय घेतला. जॅक्सनला स्थानिक नाट्यगृहात मराठी नाटकाला उपस्थित राहण्यासाठी आमंत्रित केले. अनंत कांन्हेरे, विनायक देशपांडे आणि कृष्णा कर्वे यांना थिएटरमध्ये कलेक्टरला मारण्याचे काम सोपवण्यात आले होते. जॅक्सनच्या हत्येप्रकरणी चार जणांना अटक करण्यात आली होती. त्यापैकी अनंत लक्ष्मण कान्हेरे यांना ठाण्याच्या विशेष कारागृहात दि. 11 एप्रिल 1910 रोजी फाशीची शिक्षा सुनावण्यात आली.

संदर्भ - स्वांतत्र्यसमरातील महाराष्ट्राचे योगदान 

यांचा जन्म 1992 मध्ये नागपुरात झाला. छोडो भारत आंदोलनात सक्रिय सहभाग घेतला. तसेच ब्रिटीशांविरोधी विविध कारवायांमध्ये सहभाग घेतला. दि. 8 ऑगस्ट 1942 रोजी नागपुरात ब्रिटीशांना भारतातून हद्दपार करण्याच्या मागणीसाठी झालेल्या निदर्शनात ते सामील झाले. त्यांना अटक करुन तुरुंगात टाकण्यात आले. त्यांची तब्बेत बिघडली म्हणून डिसेंबर मध्ये त्यांना अत्यवस्थ सोडण्यात आले. परंतु त्यानंतर काही महिन्यात त्यांचे निधन झाले